روزی تو انقلاب خواهی کرد

آیت الله شاه آبادی پس از تحصن به قم مهاجرت کرده و هفت سال در قم اقامت گزید. در قم ایشان از تعلیم و تربیت غافل نماندند و به تربیت شاگردان برجسته ای اقدام کردند.

 از جمله شاگردان ایشان حضرت آیت الله العظمی امام خمینی(ره) و آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی(ره) بوده اند.

 امــــام خمینی (ره) به آیت الله شاه آبادی بسیار علاقه داشتند تا آنجا که هرگاه از ایشان نامی به میان می آوردند ، می فرمود: روحی له الفداء «جانم فدای او باد» این مطلب در کتابهای امام بخصوص در کتابهای عرفانی ایشان کاملاً مشهود است.

امام خمینی حیات روحانی خود را مرهون استاد خویش دانسته و با عباراتی نظیر شیخ عارف کامل از او یاد می‌کند. در تایید این علاقه روحی و الهی بین استاد و شاگرد حکایتی نقل شده که استاد مشاهدات غیبی و اسرار الهی را به شاگرد بازگو می‌نماید، آقای حاج شیخ نصرالله شاه‌آبادی از امام نقل می‌فرمایند که امام به بنده فرمودند:

«من یک نکته به تو می‌گویم ولی باید تا زمانی که من زنده هستم جایی بیان نشود. زمانی که در قم در خدمت مرحوم والد شما بودم بسیار به ایشان علاقه داشتم، به طوری که تقریباٌ نزدیکترین فرد به ایشان بودم و ایشان هم مرا نامحرم نسبت به اسرار نمی‌دانستند.

روزی ایشان برای من مسیر حرکت را بیان کردند و فرمودند:

توصیه‏هایى از آیت اللّه شاه آبادى

روح لطیفش تجلى واقعى عرفان و رفتار و خُلق کریمانه‏اش نمادى از حضور عالمان آگاه در سطح جامعه بود سخن از عارف کامل آیت اللّه میرزا محمد على شاه آبادى است، در این نوشتار براى بهره مندى از دریاى ژرف معارف از منظر آن حکیم الهى دست به دامان بزرگى شده‏ایم که به تعبیر خودش شاید هیچ کس به اندازه ایشان، آیت اللّه شاه آبادى را نشناخته است

 برخى از نکته‏هاى نابى که در پى مى‏آید، نقل قول‏هایى است که حضرت امام خمینى(ره) در کتاب هایشان از مرحوم شاه آبادى بیان نموده‏اند

بهت فرشتگان‏

«سه آیه آخر سوره مبارکه حشر را تلاوت کنید تا ملکه شما شود و اولین اثرى که از آن مترتب مى‏شود، پس از مرگ و شب اول قبر است.

 وقتى که ملکین از طرف پروردگار براى سؤال و جواب مى‏آیند، در جواب «مَن ربُّک؟»(1)

بگوئى: «هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ * هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ * هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏ یُسَبِّحُ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ»(2)

وقتى این طور پاسخ بگویى ملائکه الهى مبهوت و متحیر مى‏شوند، چون این معرفى حق است به زبان حق، نه معرفى حق به زبان خلق.»(3)

گوش کردن به تَغَنّیات(4) 

اى عزیز، بکوش تا صاحب عزم و داراى اراده شوى،(5) که خداى نخواسته اگر بى‏عزم از این دنیا هجرت کنى، انسان صورى بى‏مغزى هستى که در آن عالم به صورت انسان محشور نشوى. 

 زیرا که آن عالم، محل کشف باطن و ظهور سَریره است و جرأت بر معاصى، کم کم انسان را بى‏عزم مى‏کند و این جوهر شریف(6) رااز انسان مى‏رباید. استاد معظم ما مى‏فرمودند:

«بیشتر از هر چه، گوش کردن به تغنیات، سلب اراده و عزم از انسان مى‏کند.»(7)

سگ درگاه خدا

به قول شیخ بزرگوار ما: «شیطان، سگِ درگاه خداست. اگر کسى با خدا آشنا باشد، به او عوعو نکند و او را اذیت نکند.»

سگِ درِ خانه، آشنایان صاحب خانه را دنبال نکند.

 شیطان نمى‏گذارد کسى که آشنایى با صاحب خانه ندارد، وارد خانه شود. پس اگر انسانى با صاحب خانه در ارتباط است، مى‏تواند از او بخواهد که شرّ سگ خانه‏اش را از او کم کند و از صاحب خانه بخواهد که صداى آن سگ را بخواباند.(8)

راهى براى اصلاح نفس‏

جناب عارف بزرگوار مى‏فرمودند که:

«مواظبت به آیات شریفه آخر سوره حشر، از آیه شریفه: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ(9) تا آخر سوره مبارکه، با تدبّر در معنى آن‏ها در تعقیب نمازها، خصوصاً در اواخر شب که قلب فارغ البال است، خیلى مؤثر است در اصلاح نفس.»(10)

محبت دنیا، در وقت مردن 

بدان که «نفس» در هر حظّى که از این عالم مى‏برد، در «قلب» اثرى از آن واقع مى‏شود... و سبب تعلّق آن است به دنیا، و التذاذات هر چه بیشتر باشد، قلب از آن بیشتر تأثیر پیدا مى‏کند و تعلق و حُبّش بیشتر مى‏گردد تا آن که تمام وِجهه‏ى قلب، به دنیا و زخارف آن گردد، و این منشأ مفاسد بسیارى است.

 تمام خطاهاى انسان و گرفتارى به معاصى و سیّئات، براى همین محبت و علاقه است، و از مفاسد بزرگ آن ،چنان چه حضرت شیخ عارف ما، روحى فداه مى‏فرمودند آن است که:

«اگر محبت دنیا، صورت قلب انسان گردد و اُنس به او شدید شود، در وقت مردن که براى او کشف شود که حق تعالى او را از محبوبش جدا مى‏کند و ما بین او و مطلوباتش افتراق مى‏اندازد، با سخطناکى و بُغض به او از دنیا برود.»

و این فرمایش کمر شکن، باید انسان را خیلى بیدار کند که قلب خود را خیلى نگاه دارد.(11)

حضور قلب‏

همه ارباب صنایع و حِرَف(12) و اهل لذّات و معاملات و عادات، اعمال خود را به حضور قلب انجام مى‏دهند، به جهت آن که قلب داراى محبوب است و لذا متوجه به محبوب خواهد بود؛ فقط اهل عبادت، محروم از قلب‏اند! با آن که اُسّ اساس پرستش و ستایش بر حضور است و حقیقتاً تمام عاملین، اخطار مى‏کنند به اهل عبادت که ما عملى نکرده‏ایم مگر به حضور قلب، آیا شما در تمام عمر عبادت کرده‏اید به حضور قلب یا نه؟(13) 

آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادی می گوید:

- مرحوم والد می‌فرمودند : مگر در ماه رمضان آدم شب هم می‌خوابد ! شب است که انسان را به روز روشن می‌رساند، اگر تاریکی شب را با توجه بگذرانیم ما را به صبح روشن می‌رساند، لذا مرحوم والد خیلی اهتمام به این مسئله داشتند هر چند در این اوآخر به خاطر بیماری و ضعف قادر به امساک و روزه نبودند، ولی باز هم به بیداری و احیا شب اهتمام داشتند و اصرار می‌ورزیدند،‌ مساجد باید در شب‌های ماه رمضان پر باشد.

- ایشان علاوه بر دستورات عامه بر ذکر « لا اله الا الله » خیلی تاکید داشتند در سحرها به خصوص ماه رمضان به خواندن آیات آخر سوره حشر و خواندن آیت الکرسی تاکید فراوانی داشتند خلاصه بر اموری که دال بر وحدانیت حق داشت اصرار داشتند.

 پی نوشت ها :

1. یعنى: خداى تو کیست؟

2. سوره حشر، آیه 24 - 22.

3. آیت اللّه نصراللّه شاه‏آبادى، برنامه رادیویى سیماى فرزانگان، سال 1365.

4. آوازها و موسیقى‏هاى مُطرِب.

5. امام خمینى(ره) در کتاب آداب نماز مى‏فرمایند که شیخ بزرگوار، شاه آبادى روحى فداه، از عزم و اراده به «مغز انسانیت» تعبیر مى‏کردند.

6. عزم و اراده.

7. چهل حدیث، امام خمینى(ره)، حدیث 1، ص 8.

8. چهل حدیث، امام خمینى (ره)، ص 52.

9. سوره حشر، آیه 18.

10. چهل حدیث، امام خمینى، ص 207 و 208.

11. چهل حدیث، امام خمینى(ره)، ص 123 و 124.

12. حرفه‏ها.

13. شذرات المعارف، شذره چهارم، معرفه 146.